ΕΙΔΗΣΕΙΣ
Image by ijeab on Freepik
Στις μέρες μας η λήψη αποφάσεων αποτελεί μια σημαντική κριτική ικανότητα που πρέπει να έχουμε όλοι μας. Υπάρχουν αρκετά εργαλεία για να την αναπτύξει κανείς, αλλά σίγουρα ένα από τα πιο ενδιαφέροντα και διασκεδαστικά είναι μέσω παιχνιδιών στρατηγικής όπως πχ. το StarCraft και πολλά άλλα αντίστοιχα. Τα παιχνίδια αυτά απαιτούν από τους παίκτες να σκέφτονται αρκετά βήματα μπροστά, να περιμένουν τις κινήσεις των αντιπάλων και να προσαρμόζονται σε συνθήκες οι οποίες αλλάζουν συνεχώς. Όμως τι είναι αυτό που κάνει τα παιχνίδια στρατηγικής τόσο αποτελεσματικά σε ότι έχει να κάνει με την ανάπτυξη των ικανοτήτων λήψης αποφάσεων; Και πως μπορούν επίσης οι ικανότητες αυτές να χρησιμοποιηθούν στην πραγματική ζωή αποδοτικά; Αυτό είναι ακριβώς που θα αναζητήσουμε και θα αναλύσουμε στη συνέχεια.
Οι γνωστικοί μηχανισμοί των παιχνιδιών στρατηγικής
Στην ουσία, τα παιχνίδια στρατηγικής αφορούν τον:
- σχεδιασμό,
- τη διαχείριση πόρων,
- και την εκτίμηση του τι πρόκειται να συμβεί.
Οι παίκτες πρέπει να εκτιμούν την τρέχουσα κατάσταση, να προβλέπουν πιθανές εκβάσεις και να παίρνουν αποφάσεις που θα τους ευνοήσουν μακροπρόθεσμα.
Οι διαδικασίες αυτές αντικατοπτρίζουν αποφάσεις που παίρνουμε στην πραγματική μας ζωή, όπου πρέπει να «ζυγίσουμε» τις επιλογές μας, να σκεφτούμε τις συνέπειες και να πάρουμε αποφάσεις μέσα σε συνθήκες αβεβαιότητας. Όταν στη συνέχεια έχουμε να πάρουμε μια σημαντική απόφαση στη δουλειά μας, να αξιολογήσουμε μια Leon Casino ή να πάρουμε αποφάσεις ακόμη και για συναισθηματικά ζητήματα, μπορούμε να πάρουμε καλύτερες αποφάσεις, περιορίζοντας αντίστοιχα το ρίσκο.
Μία από τις πιο σημαντικές δεξιότητες του νου τις οποίες εξελίσσουν τα παιχνίδια στρατηγικής είναι η μνήμη εκείνη που ονομάζουμε μνήμη εργασίας. Πρόκειται για τη μνήμη που μας επιτρέπει να θυμόμαστε και να επεξεργαζόμαστε πληροφορίες σε σύντομες χρονικές περιόδους. Αυτό είναι απαραίτητο σε επίπεδο σχεδιασμού και λήψης αποφάσεων. Για παράδειγμα, σε παιχνίδια όπως το Civilization οι παίκτες πρέπει να θυμούνται τα ισχυρά σημεία και τις αδυναμίες των μονάδων τους, το «στήσιμο» του χάρτη και τις στρατηγικές των αντιπάλων, όλα αυτά ενώ προγραμματίζουν την επόμενή τους κίνηση. Αυτή η συνεχής διαδικασία του νου ενδυναμώνει την ικανότητα του εγκεφάλου να επεξεργάζεται και να διατηρεί πληροφορίες, μια δεξιότητα που είναι πραγματικά πολύτιμη σε περιπτώσεις λήψης αποφάσεων υπό πίεση.
Ο ρόλος της πρόγνωσης στη λήψη αποφάσεων
Η πρόγνωση γεγονότων αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο των παιχνιδιών στρατηγικής. Μπορεί να αφορά την πρόβλεψη της επόμενης κίνησης του αντιπάλου στο σκάκι ή την πρόβλεψη της αντίδρασης της αγοράς σε ένα παιχνίδι προσομοίωσης μιας επιχείρησης. Η ικανότητα αυτή δεν αφορά μόνο την πρόβλεψη, περιλαμβάνει επίσης την ανάλυση μοτίβων, την κατανόηση των πιθανοτήτων και την λήψη σωστών αποφάσεων.
Σε παιχνίδια όπως το StarCraft που παίκτες οφείλουν να προβλέψουν τις στρατηγικές των αντιπάλων τους με βάση περιορισμένες πληροφορίες. Αυτό απαιτεί βαθιά κατανόηση των μηχανισμών του παιχνιδιού, καθώς και την ικανότητα «ανάγνωσης» ακόμη και φαινομενικά ασήμαντων ενδείξεων, όπως η τοποθέτηση κτιρίων ή η κίνηση των μονάδων. Με τον χρόνο οι παίκτες αναπτύσσουν μια διαίσθηση σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο πρόκειται να δράσουν οι αντίπαλοί τους, επιτρέποντάς τους να παίρνουν προληπτικά αποφάσεις πέρα από αντιδράσεις.
Αυτή η προληπτική προσέγγιση μεταφράζεται σε λήψεις αποφάσεων στην πραγματική ζωή. Για παράδειγμα οι επικεφαλής επιχειρήσεων συχνά χρησιμοποιούν αναλύσεις προκειμένου να προβλέψουν τάσεις της αγοράς και να πάρουν τις κατάλληλες αποφάσεις. Με τον ίδιο τρόπο οι γιατροί χρησιμοποιούν μοντέλα πρόβλεψης για τις διαγνώσεις και τις θεραπείες τους. Παίζοντας παιχνίδια στρατηγικής, τα άτομα μπορούν να αναπτύξουν μια νοοτροπία που εγγυάται την πρόβλεψη και προετοιμασία, εφοδιάζονται τα καλύτερα με την ικανότητα διαχείρισης σύνθετων αποφάσεων στην προσωπική και την επαγγελματική τους ζωή.
Προσαρμοστικότητα και διαχείριση κινδύνου
Μια ακόμη βασική ικανότητα-δεξιότητα είναι η προσαρμοστικότητα μέσω των παιχνιδιών στρατηγικής. Ανεξάρτητα από το πόσο καλά πραγματοποιεί κανείς τον προγραμματισμό του, τα πράγματα δεν πάνε πάντα όπως τα περιμένουμε. Σε παιχνίδια όπως το Age of Empires ή το XCOM, οι παίκτες προσαρμόζονται συνεχώς σε νέες προκλήσεις, όπως απρόσμενες επιθέσεις ή ελλείψεις πόρων. Αυτό στην ουσία τους διδάσκει να διατηρούν την ευελιξία τους και να σκέφτονται λογικά, δεξιότητες που είναι απαραίτητες για τη λήψη αποφάσεων. Η διαχείριση κινδύνου χρησιμοποιείται επίσης και είναι εξίσου σημαντική. Οι παίκτες αξιολογούν τις πιθανές επιβραβεύσεις και τους κινδύνους από τις πράξεις τους, ισορροπώντας την επιθετικότητα με την προσοχή. Για παράδειγμα, στο Risk αποφασίζει κανείς εάν θα επεκτείνει τις περιοχές του ή θα εστιάσει στην άμυνα. Εδώ ακριβώς απαιτείται προσεκτική αξιολόγηση των πιθανοτήτων, καθώς και κατανόηση των πιθανών συνεπειών της αποτυχίας.
Στην πραγματική ζωή, η διαχείριση κινδύνου είναι εξίσου σημαντική. Χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις όπου κανείς επενδύει πχ. στο χρηματιστήριο, ξεκινά μια επιχείρηση ή προγραμματίζει τις διακοπές του. Η ικανότητα αξιολόγηση του κινδύνου και αντίστοιχα η λήψη αποφάσεων με βάση τις πληροφορίες αυτές είναι σημαντική. Τα παιχνίδια στρατηγικής παρέχουν ένα ασφαλές περιβάλλον ώστε να εξασκήσει κανείς αυτές τις δεξιότητες, να πειραματιστεί με διάφορες στρατηγικές και επιπλέον και κυρίως να μάθει από τα λάθη του με πραγματικές επιπτώσεις που έχουν σημασία και ουσιαστικές επιπτώσεις.
